Wieś malowniczo położona na krawędzi Doliny Dolnej Wisły, na południe od Chełmna. Wymieniana w źródłach pisanych po raz pierwszy w 1232 r. Dziesięć lat później stała się własnością Zakonu Krzyżackiego. W latach 1244-1454 pełniła funkcję siedziby komturstwa. Według źródeł z 1326 i 1340 r. miejscowość była związana z początkami Chełmna, przeniesionego w 1239 r. na obecne miejsce. Po 1479 r. Starogród stał się siedzibą starostwa. W 1505 r. wieś przejęli biskupi chełmińscy, a osada stała się ośrodkiem administracji klucza starogrodzkiego.
Najważniejszym zabytkiem miejscowości jest późnobarokowy kościół parafialny pod wezwaniem świętej Barbary, wybudowany w 1754 r. z fundacji biskupa chełmińskiego Wojciecha Leskiego, na miejscu poprzedniego, prawdopodobnie gotyckiego, wzmiankowanego po raz pierwszy w 1276 r. Kościół odnawiano pod koniec XIX wieku i w 1907 r., po czym uległ on znacznym zniszczeniom podczas działań wojennych w 1945 r. Chór muzyczny znajdujący się w świątyni jest neobarokowy, został zaprojektowany przez Jerzego Remera w 1946 r. Na pozornym sklepieniu prezbiterium zachowała się rokokowa polichromia z XVIII wieku autorstwa Krzysztofa Chamskiego; przedstawia ona baranka apokaliptycznego oraz alegorię siedmiu sakramentów. Rokokowy ołtarz główny pochodzi z połowy XVIII wieku; w dwóch kaplicach znajdują się ołtarze regencyjne z 1730 r., z obrazami przeniesionymi z kościoła świętych Janów w Toruniu. Pozostały wystrój świątyni jest XVIII-wieczny. Wewnątrz znajduje się również płyta nagrobna i epitafium biskupa Leskiego z 1758 r. Dwa dzwony – jeden z 1631 r., drugi z 1668 r. odlał ludwisarz Michał Weinholdt. Na terenie przykościelnego cmentarza znajduje się późnoklasycystyczny kamienny nagrobek Kawęczyńskich w kształcie rzymskiego sarkofagu na cokole. Ponadto we wsi stoi plebania z przełomu XVIII i XIX wieku, dawny klasycystyczny zajazd z początku XIX wieku oraz dawna szkoła z pierwszej połowy XIX wieku.
W Starogrodzie możemy obejrzeć także wzgórze zamkowe, z którego roztacza się imponujący widok na Dolinę Dolnej Wisły. W 1242 r. wzmiankowano stojącą w tym miejscu kaplicę, a w dwa lata później pierwszego komtura Eberharda, co świadczy o zbudowaniu pierwszej budowli obronnej. Zamek zdobyły w 1410 r. wojska polskie, później w 1454 r. Związek Pruski. W 1623 r. budowla była w złym stanie, zniszczona jeszcze bardziej przez Szwedów; w latach 1682-1693 częściowo odnowiona, popadła później w ruinę i całkowicie ją rozebrano pod koniec XVIII wieku za biskupa Karola Jana Hohenzollerna.
Dodaj komentarz