Miasto położone w samym sercu Pojezierza Chełmińskiego nad jeziorami Zamkowym, Sicieńskim i Frydek. W okresie od IX do XIII wieku na jego terenie istniał gród obronny, który został doszczętnie zniszczony prawdopodobnie w wyniku najazdu pogańskich Prusów. Osadę podgrodzia nazywano „Wambrez”, co oznaczało położenie wśród brzezin. W dokumencie z 19 kwietnia 1246 r. została ona własnością biskupów chełmińskich, którzy w pierwszej połowie XIV wieku lokują miasto. W 1321 r. ukończono budowę zamku biskupiego. W 1466 r. Wąbrzeźno zostało przyłączone do Polski, a 10 stycznia 1534 r. biskup Jan Dantyszek, za zgodą królewską, nadał miastu nowy przywilej, spisany – co ciekawe – w języku polskim. Okres do połowy XVII wieku cechuje się rozwojem miejscowości, który zostaje zahamowany w wyniku wojen ze Szwecją. W XVIII wieku Wąbrzeźno jest kilkakrotnie niszczone pożarami. W 1772 r. miasto zostaje włączone do Prus, następuje sekularyzacja dóbr kościelnych. W 1799 r. gmina ewangelicka otrzymuje tereny grodziska, na których zostaje założony cmentarz, a w połowie następnego wieku buduje zbór. Pod koniec XIX wieku następuje uprzemysłowienie miasta. W 1921 r., po powrocie w granice Polski w Wąbrzeźnie przebywała grupa młodopolaków – z Włodzimierzem Tetmajerem na czele, założyła ona patriotyczny Polski Instytut Narodowy, który przetrwał sześć lat. Obecnie miasto jest stolicą powiatu, zamieszkałą przez niecałe 14 tysięcy ludzi i lokalnym ośrodkiem gospodarczym.
Najważniejszym zabytkiem Wąbrzeźna jest gotycko-neogotycki kościół świętych Szymona i Judy Tadeusza, wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku przez biskupa Ottona. Spalony w 1700 r., następnie odbudowany i rozbudowany pod koniec XVIII wieku o dodanie niskiej wieży, a w 1902 r. naw bocznych oraz nadbudowę wieży. Wyposażenie świątyni głównie barokowe z XVIII wieku. Drugą świątynią miasta jest poewangelicki kościół Matki Boskiej Królowej Polski; wzniesiony w latach 1835-1836 został w latach sześćdziesiątych XIX wieku rozbudowany o wieżę. Do 1945 r. znajdował się w rekach gminy ewangelickiej. W Wąbrzeźnie zachowały się również relikty gotyckiego zamku biskupów chełmińskich, spalonego w 1464 r., a w 1655 r. zniszczonego przez Szwedów, przez co popadł w ruinę. Rozbierany od 1792 r., zachował się w stanie szczątkowym na terenie parku na Górze Zamkowej.
Dodaj komentarz